Pizza ve Mozzarella, Napoli'nin gururu ve Napolililer için adeta kutsal. Öyle ki, klasik lezzetten saparak pizzaya ananas koymak veya mozzarellayı buzdolabına koymak, Napolililerin kalp krizi geçirmesine neden olabilir.
PIZZA
Pizza Napoli'de yenir, hatta sadece Napoli'de yenir. Çünkü burası pizzanın anavatanı. İlk yapılan pizzalar kızartma pizzalarmış ve sokakta yapılır satılırmış. İtalya’nın 1860'da birleşmesi ile kaderine terk edilen Napoli halkı bu birleşimden çok da yana değilmiş. Ama kral sonunda Napoli'yi ziyaret edeceğini açıklayınca mutluluğunu göstermek isteyen bir Napolili yeni İtalya’nın yeni bayrağının renkleriyle yaptığı ve Kraliçe Margherita'ya adadığı odun fırınında pişirilmiş ilk pizzayı yapmış. Pizzeria Brandi hala açık ve hizmet veriyor. Pizza hakkınızı daha meşhur pizzacılarda kullanmak isterseniz de bu pizzacının duvarındaki 'pizza ilk kez burda doğmuştur' diyen mermer yazının önünde fotoğraf çektirmeden geçmeyin. UNICEF’in insanlığın ortak mirası listesinde yer alan pizza yapımı artık bir sanat olarak kabul ediyor ve pizzanın orijinalliğini koruyan ve sertifika dağıtan bir de dernek var. Bu derneğin sembolünün bulunduğu pizzacılardan gönül rahatlığıyla pizza yiyebilirsiniz. Dernek yarım günlük pizza tadım turları yapıyor. http://www.pizzanapoletana.org/ Napoli'nin en çok sevilen en iyi pizzacıları (sıralamada esas, kişisel tercih): Sorbillo, L'Antica Pizzeria da Michele, Pizzeria Dal Presidente, Antica Pizzeria Di Matteo, Figlia del Presidente, 50 Kalo, Vesi.
Mozzarella
Hayatınızda çok mozzarella yediğinizi düşünüyorsanız ama Napoli’ye hiç gitmediyseniz, bu doğru olamaz. Napoli’den biraz uzaklaştığınızda bile aynı mozzarellayı bulamazsınız. İtalya’nın çoğu yerinde bu böyledir, yöresel lezzetler yerinde yenir. Napoli’de mozzarella, kendi suyunun içinde satılır, oda sıcaklığında tutulup 2 gün içinde yenir. Mozzarella üretimi için iki iyi bilinen bölge vardır. Birincisi Salerno'da bulunan Battipaglia'dır ve diğeri Caserta/Capua bölgesindedir. Caserta Bölgesinin mozzarellası daha tuzludur. Birini seven diğerini genelde beğenmez. Ama mozzarellaların dana Battipaglia bölgesindeki en güzel manda çiftliklerinden biri Vannullo'da hem mozzarellanın yapımını görüp hem de mandalara teşekkür edebilirsiniz. Manda sütünden yapılmış muhteşem yoğurtları ve dondurmalarını da tadabilirsiniz.
Napoli'nin meşhur pizzası
Napolİ'NİN TATLILARI
Graffa
Amerikalıların Donut'ı varsa Napolilerin Graffası var. İtalya'da başka şehirlerde bulamayacağınız graffa sabahları kahvaltıda tüketiliyor. Graffa'nın içine nutella doldurunca adına bomba olarak değiştirip satıyorlar.
Sfogliatella (sfolyatella okunur)
Napoliler sfogliatella'sını riccio seven ve frolla sevenler olarak ikiye ayrılır. Riccio, yani kıvırcık, orjinal versiyonu, kıtır kıtırdır. Frolla, yumuşak hamurlusu ise kıvırcığa göre daha modern versiyonu. En güzel Sfogliatellayı yiyebileceğiniz yerler: 1. Pasticceria Madonna - Havalimanının dışındaki yolun sonunda, frolla versiyonu ile ünlü. 2. Antico Forno delle sfogliatelle calde Attanasio- Garibaldi merkez istasyon çevresinde 3. Pintauro - orjinal tarifini ve dükkanını hiç kaybetmemiş, Via Roma'da
Babà
Kökeninin Türk tatlılarından geldiğini hiçbir yer yazmasa da, iskele babası şeklinde yapılıp da adının baba olması ve aynı bizim tatlılara benzer olması bir tesadüf olabilir mi? İçine rom katarak farklılaştırmışlar.
Delizia del Limone (Limon Zevki)
Capri Adası, Sorrento ve Amalfi limon ağaçlarıyla dolu. Bu limonlarla sadece limoncello yapmıyorlar, limon kreması ve hafif pandisyasıyla limon zevki tatlısı.
Ricotta e Pera (ricotta peynirli armut tatlısı)
Çoğu Napoliliye artık çok eski tatlılardanmış gibi gelse de, Ricotta e Pera tatlısı, taze ricotta peyniri, armut ve ağızda dağılan bisküvimsi hamuru ile bu tatlı '90'ların sonunda Amalfi Kıyılarından bir pasta şefi icat etmiş.
Fiocco di neve (Kar tanesi)
Napoli'nin en eski ve bir zamanlar en tehlikeli mahallelerinden Sanita'da ilk kez 2005 yılında yapılan bu tatlı, pastane önündeki efsanevi uzun kuyruklar sayesinde meşhur oldu. İnce briosch hamuru ve kremalı ricotta içiyle kar tanesi gibi ağzınızda dağılıyor.
senede bir kez YENEN lezzetler
Geleneklerine bağlı Napoli halkı, tarihten bu yana her bir özel günü, belirli özel bir menüyle taçlandırır.
Çok kişinin midesi pekalmasa da, geleneklere göre Noel Arifesinde mutlaka 'capitone' yani yılan balığı yenmeli. Bu balık sürüngen görünümüyle yılanı ve dolayısıyla şeytanı temsil ettiği için, noel arifesinde bu balığı parçalar halinde kızartarak yenir ki, eve gelecek kötülükler önlensin.
Struffoli: Sadece noel döneminde annelerin tek tek kesip yuvarladığı hamur parçacıkları kızartılıp bala bulanıyor, üzeri de renkli şeker ve meyve şekerlemeleriyle süsleniyor.
Karnaval döneminde yani Şubat Aylarında, 'chiacchere' yani muhabbet adındaki kıtır kızartma veya fırında pişirilmiş ve üzerine pudra şekeri serpiştirilmiş kıtır ve tatlı hamurlar, çikolata sosu eşliğinde satılır. Bu çikolata sosunun asıl adı 'sanguinaccia',kandan yapılmış anlamında. Çünkü eski zamanlarda kıvam ve tat vermesi için, çikolatanın içine domuz kanı da katılırmış. Endişelenmeyin çünkü Avrupa Birliğine girdikten sonra domuz kanı konulması yasaklanmış.
Pastiera: Portakal çiçeği kokulu ilkbahar haberci bu nefis ve besleyici kek Paskalya zamanına özgü olsa da, çok sevildiği için artık her zaman bulunabiliyor.
Tüm Paskalya döneminde, meşhur pastiera tatlısından başka bir de mutlaka bol yağlı, bol karabiberli, peynirli, jambonlu ve bütün olarak kabuklarıyla fırına verilmiş yumurtalarla süslenmiş Casatiello isimli bir çeşit tuzlu kek yenir.
Zeppole di San Giuseppe. İtalyanların babalar günü tatlısı, üzeri ev yapımı sarı krema ve kiraz süslü pofidik hamur kızartma veya fırında iki çeşit yapılıyor ve sadece 19 Mart Günü ve haftası yeniyor.
Napolİ'nİN BİLMEDİĞİNİZ LEZZETLERİ
Zeppolini
Küçük yuvarlak hamur kızartmalarının içinde yosun parçaçıkları saklı, antipasto olarak servis edilir.
Parmiggiano di Melenzana
Parmezan peyniri ile ilgisi olmayan bu yemek; sıra sıra patlıcan kızartması ve isli mozzarella yani provola peynirlerinin dizilmesi ve domates sosuyla fırına verilmesiyle yapılıyor ve genelde başlangıç yani antipasto olarak servis ediliyor.
Ragu Napoletana
Pazar Günü öğlenleri biraraya gelen ailelerin %90'ı Ragu sosuyla yapılmış makarna yer. Ragu sosu uzun saatler boyunca domates rendesinde pişmiş etle yapılır. Çok uzun süre piştiği için domates sosu koyu kahverengi bir renk alır, et de ağızda dağılacak kadar yumuşar. Ekonomik İtalyanlar, sosunu makarnayla birinci yemek olarak, etleri kinci yemek olarak sunarak bir taşla iki kuş vururlar.
Scialatiello ai Frutti di Mare
Hemen hemen her restaurant'ta bulabileceğiniz bu yemek, ev yapımı yani taze makarnadan yapılıyor. Sosu domatesle pişirilmiş deniz ürünleri; kum midyesi, midye, karides vb..
NAPOLİLERİN YEMEK ALIŞKANLIKLARI
Kahvaltı Günün en önemli öğünü hiç değil. Sabahları kahve ve yanına bir küçük hamur işi tatlı veya bisküvi ile kahvaltı ederler. Evde kahvaltı örneği: kızarmış ekmek üzerine direk marmelat, süte batırılıp yenen bisküvi. Dışarda kahvaltı örneği: cornetto, briosche, graffa. Yanında kahve veya cappucino. Not: Eğer kahvaltıda LATTE isterseniz, size güzel bir bardak beyaz süt getirirler. İtalyancada latte süt demek. Yemekler Yemekler mutlaka ve mutlaka sıra ile ayrılır ve o şekilde servis edilir.
Antipasto, başlangıç yemekleri, mezeler, peynir, salam, jambon tabakları vs..
1. Yemek (primo piatto veya primo) Pasta (makarna) veya risotto (pilav) çeşitlerinin hepsi birinci yemek, yani başkahramanı karbonhidrat olacak.
2. Yemek (secondo piatto veya secondo) İçinde makarna veya prinçten eser olmayan protein yemekleri. Balık, et, tavuk vs..
Napolililer bu kadar güzel yemeklere rağmen neden şişman değiller?
Öğle yemeklerinde genelde sadece 1. yemek yani pasta veya risotto, akşam yemeklerinde ise 2. yemek yerler.
Napoliten Mutfaklarda makarna pişeren, makarnayı suya atmadan önce misafirlere sorar; aç mısınız? Kaç gram yersiniz? Bizdeki gibi paket paket makarna atılmaz. Normal bir porsiyon 80-100 gr. sayılır. Aç değilseniz 70 gr. çok açsanız 120gr. isteyebilirsiniz.
Pizzayı haftada bir yemeğe çalışırlar. Haftaiçi ise öğlenleri, haftasonu ise Cumartesi Akşamlarına bırakırlar.
Pazar Günü ailelerin toplandığı öğle yemeklerinde çok yerlerse, akşam yemeği yemezler.
Özel davetler, düğünler olduğunda çok yemek yendiği için, ertesi günü hemen hemen hiçbirsşey yemezler.
Napoli'de kahve içmenin yolu yordamı:
Napoliler genelde kahveyi ayakta içerler. Önce kasaya gidip, içeceğiniz kahvenin ücretini öder, fişi alıp kahve bankosuna koyarsınız. Fiş uçmasın diye üzerine de 10-20 euro cent bahşiş bırakırsınız. Kahveden önce su içilir, daha sonra kahve içilir ve üzerine tekrar su içilmez. Giderken askıda kahve de bırakmayı unutmayın. Masaya oturarak kahve içmek isterseniz, direk masaya oturup garsonu beklemelisiniz. Sakın self servis kahvenizi alıp masalara oturmayın. Güzel bir azar işitirsiniz çünkü bankoda içilen kahve ile masada tüketilen kahvenin fiyatı farklı.